6. AZERBAYCAN – NAHCİVAN

1.  

	Azebaycan -Nahcivan
Yönetim Şekli	Cumhuriyet
Yüzölçümü	86,600 km2
Nüfus	7,500,000
Başkenti	Bakü
Başlıca Kentler	Gence                                                                            Sumgait                                                                    Nahcivan

            Azerbaycan, Hazar Denizi’nin batı kıyısında yer alır. Batısında Ermenistan, kuzeyinde Rusya Fedarasyonu, kuzeybatısında Gürcistan,  güneyinde İran yer alır.

Nüfus ve Yerleşme: Azerbaycan nüfusunun büyük çoğunluğu Türk’tür. Nüfusun büyük kısmı, dağların eteklerinde ve Hazar Denizi kıyısında toplanmıştır. Ülkenin başkenti olan Bakü dışındaki önemli kentleri; Gence, Sumgait ve Nahçivan’dır.

Yeryüzü Şekilleri: Azerbaycan, kuzey, batı ve güneyden Kafkas dağlarıyla çevrelenmiştir. Bu dağların ortasında, Kura Irmağı’nın oluşturduğu alçak düzlükler yer alır.

            Azerbaycan’ın başlıca akarsuları, kaynağını Türkiye’den alan Kura ve Aras ırmaklarıdır. (Harita 6)

Harita 6: Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan’ın fiziki haritası

İklim ve Bitki Örtüsü: Azerbaycan’ın batı ve orta kesimlerinde karasal iklim etkilidir. Ancak  Hazar Denizi kıyılarında daha çok ılıman iklim görülür. Alçak yerlerde bozkırlar, Kafkas dağlarında ise ormanlar vardır.

Ekonomik Özellikler: Azerbaycan’da tarım önemlidir. Kura ırmağının oluşturduğu düzlükler, verimli tarım alanlarıdır. Ülkede en çok buğday ve pamuk tarımı yapılır. Büyük ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği de  halkın geçiminde önemlidir.  Hazar Denizi’nde  balıkçılık yapılır. Havyar üretiminde  dünyada ilk sırada yer alır. Petrol ve petrol ürünleri   sanayi  gelişmiş durumdadır.

Fotoğraf 2: Azarbaycan’ın başkenti Bakü yakınlarında  petrol  çıkarım yerleri

Yer Altı Kaynakları: Azerbaycan’da zengin yer altı kaynakları vardır. Hazar Denizi kıyısında çok zengin petrol ve doğalgaz yatakları bulunmaktadır.   (Fotoğraf 2) Petrol yataklarının en önemlileri Bakü’dedir. Bakır, demir, kömürde ülkede bol bulunan madenlerdir.

            Azerbaycan’a bağlı özerk bir cumhuriyet olan Nahcivan, doğu sınırımızda yer alır. 5.500 km² lik yüzölçümü vardır. Dağlık bir ülke  olan Nahcivan’ın  en önemli akarsuyu Aras’tır. 

            Başkent Nahcivan, Azerbaycan’ın en eski kentlerindendir. Nahcivan Özerk Cumhuriyeti’nin nüfusu , yaklaşık 500 bin’dir. Bunun % 95 ini Azeri Türkleri  , geri kanlını ise Ermeniler ve Ruslar oluşturur. Nahcivan’la aramızda Dilucu sınır kapısı  bulunur.  Türkiye’yle Nahcivan arasında canlı bir sınır ticareti vardır.

Türkiye ile İlişkiler:  1991’den sonra, Azerbaycan’la Türkiye arasında çok sıkı ilişkiler kurulmuştur. Azerbaycan’ın Latin  alfabesini kabul etmesi,  iki ülke arasındaki kültürel ilişkileri önemli ölçüde kolaylaştırmıştır. Her yıl çok sayıda Azeri öğrenci Türkiye’de  yüksek öğrenim görmektedir. İki ülke arasında ticari anlaşmalar yapılmıştır. Türkiye bu ülkede çeşitli yatırımlar yapmaktadır. Azerbaycan petrolünün Bakü’den Ceyhan’a aktarılması için çalışmalar yapılmaktadır. Bu projenin gerçekleşmesi için,  taraf ülkeler arasında anlaşmalar imzalanmıştır.